27. BİLİM VE TEKNOLOJİ YÜKSEK KURULU TOPLANTISINDA ALINAN KARARLAR

Ana Gündem: Ulusal Yenilik Sistemi ve Medikal Biyoteknoloji HABERPİ.COM Türkiye olarak 2023 yılında dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisi arasında yer almayı hedefliyor. Uluslararası teknolojik eğilimlerle ilgili yapılan projeksiyon çalışmalarında “Yaşam Bilimleri ve Biyoteknoloji”nin, 21. yüzyılın öncül teknolojileri arasında yer alacak alanlardan biri olduğu belirtiliyor. Ve şu an dünyanın ilk 10 ekonomisine baktığımızda, ülkemizin biyoteknoloji alanında teknolojik yeterliliğinin ve ihracattan aldığı payın oldukça düşük kaldığını görüyoruz. Biyoteknoloji alanı, yalnızca sağlık alanında değil; bütün kilit sektörlerde piyasaya hakim. 10. Kalkınma Planı’nda da vurguladığımız gibi, hedefimiz, başta biyoteknolojik ve biyobenzer ürünler olmak üzere daha yüksek katma değerli ilaçlar üreten rekabetçi bir yapıya kavuşmak. Yüksek katma değerli ürün odaklı bir üretim yapısına ulaşmak için ise yurt içi tıbbi cihaz ve tıbbi malzeme ihtiyacının %20’sinin yerli üretimle karşılanması ve yurt içi ilaç ihtiyacının değer olarak %60’ının yerli üretimle karşılanmasını hedefliyoruz. Biyoteknoloji endüstrisinin en büyük bileşeni olan medikal biyoteknoloji alanının, dış ticaret açığı ve etki potansiyelinin en yüksek olduğu başlıca bileşenleri ise biyomedikal ekipmanlar, tanı ürünleri, biyomalzemeler, ilaç ve aşılar olarak karşımıza çıkıyor. İşte biz de 27. BTYK’da bu alanda stratejik projelerin başlatılmasına yönelik çalışmalar yapılması ve güdümlü projelerin oluşturulması için kararlar aldık. Umuyoruz ki, bu kararlar sayesinde, ülkemizin ilaç ve aşı alanında Ar-Ge ve yenilik kapasitesini artıracak ve yüksek teknoloji ürünleri ihraç edecek noktaya geleceğiz. 27. Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu toplantısında alınan yeni kararlar şöyle: Sağlık ve Biyoteknoloji Alanında Dış Ticaret Açığının Azaltılmasına ve Teknolojik Yetkinliğimizin Artırılmasına Yönelik Destekler Oluşturulması Bu kararla, sağlık ve biyoteknoloji alanında dış ticaret açığını azaltmak ve teknolojik yetkinliğimizi artırmak amacıyla ilaç, aşı, biyomedikal ekipmanlar, tıbbi tanı kitleri ve biyomalzemeler alanlarında Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesine karar verildi. Sağlık ve Biyoteknoloji Alanında Araştırma Altyapılarının Kurulması, Geliştirilmesi ve Desteklenmesi Sağlık ve biyoteknoloji alanlarında; bilimsel ve teknolojik yetkinliğin en üst seviyede olduğu araştırma altyapılarının ve insan kaynaklarının bir araya getirileceği mükemmeliyet merkezlerinin kurulması ve bu merkezlerde yürütülecek Ar-Ge ve yenilik çalışmalarının, hem sağlık sektörüne hem de toplum refahına en fazla katma değer sağlayacak şekilde yönlendirilmesi gerekiyor. Alınan yeni kararla, Kalkınma Bakanlığı tarafından biyoteknolojik ilaç, biyomalzemeler, biyomedikal ekipman, kök hücre, genombilim, nörobilim ve kanser konularında mevcut araştırma altyapılarının kapasitelerinin güçlendirilmesine ve yeni altyapıların kurulmasına öncelik verilecek. Ayrıca TÜBİTAK tarafından kamu kurumlarındaki araştırma merkezleri ile yükseköğretim kurumlarında yeterlik verilen araştırma altyapılarının büyük ölçekli projelerle desteklenerek ihtisaslaşmasının sağlanması amacıyla uygulanacak “Mükemmeliyet Merkezi Destek Programı”nda biyoteknolojik ilaç, biyomalzemeler, biyomedikal ekipman, kök hücre, genombilim, nörobilim ve kanser konularına öncelik verilecek. Uluslararası Şirketlerin Ar-Ge Laboratuvarlarının Ülkemizde Kurulmasına Yönelik Destekler Oluşturulması Şu bir gerçek ki, uluslararası büyük şirketlerin Ar-Ge laboratuvarlarını ülkelerine çekerek ilgili alandaki bilgi birikimi ve teknoloji konusunda avantaj sağlayan ülkeler, teknolojik açıdan diğer ülkelerin önüne geçiyor. Ancak bunu yapabilen ülkeler; hibe, insan kaynağı desteği, altyapı desteği, vergi indirimi ve danışmanlık desteği gibi konularda bu uluslarası büyük şirketlerin Ar-Ge laboratuvarlarına yönelik birçok destek sunuyor. Küresel Hizmetler Konum Endeksi’ne baktığınızda; finansal çekicilik, nitelikli iş gücü ve iş ortamı olanaklarına göre şirketlere yönelik yer tercihi cazipliği değerlendirmesinde ülkemiz 48. sırada yer alıyor. Dolayısıyla, Türkiye olarak bu şirketlerin laboratuvarlarını ülkemize çekmek istiyorsak, onlara endekste önümüzde yer alan ülkelerin sunduğu olanaklara ek olanaklar sunmamız şart. Bu kararla, medikal biyoteknoloji alanı da dahil olmak üzere geleceğin teknolojileri üzerinde çalışmalar gerçekleştiren uluslararası şirketlerin Ar-Ge laboratuvarlarının ülkemizde kurulmasına yönelik, TÜBİTAK bünyesinde destek programı oluşturulmasına karar verildi. Yüksek Teknoloji Şirketlerinin Satın Alınmasına Yönelik Desteklerin Geliştirilmesi Bildiğiniz gibi, 2023 hedeflerimizden biri de, 500 milyar dolar ihracata ulaşarak, ülkemizin dünya ticaretinde lider ülkeler arasında yer almasını sağlamak. Rakamlara baktığımızda, ülkemiz dünyanın 17. büyük ekonomisi olmasına rağmen yüksek teknolojili ürün ihracatında 39. sırada bulunuyor. 2014 yılının ilk dört ayında imalat sanayii içerisindeki yüksek teknolojili ürün ihracatı 1,7 milyar dolar iken, yüksek teknolojili ürün ithalatı 8,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiş. Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayii ihracatı içindeki payı %3,8, ithalatı içindeki payı %14 olmuş. Dolayısıyla, eğer 2023 hedeflerimize ulaşmak istiyorsak, ülkemizin yüksek teknolojili ürün üretme kapasitesinin artırılması şart. Bu kapsamda da, 27. BTYK’da alınan kararla, yüksek teknoloji içeren ürünlerin ihracat içindeki payının ve teknoloji kapasitemizin artırılması için medikal biyoteknoloji alanındaki firmalar da dâhil olmak üzere yüksek teknoloji şirketlerinin satın alınmasında Ekonomi Bakanlığı’nın uyguladığı devlet desteğinin genişletilmesine karar verildi. Horizon 2020 Programı Ulusal İrtibat Kuruluşunun Görevlendirilmesi Ülkemizin, 5. Çerçeve Programı ile proje bazlı işbirlikleri çerçevesinde dahil olduğu ve 6. ve 7. Çerçeve Programlarında ise asosiye ülke statüsünde katılım gösterdiği Avrupa Birliği Çerçeve Programları, ülkemizin ulusal bilim, teknoloji ve yenilik kapasitesinin artırılması ve çok disiplinli ve çok ortaklı proje kültürünün geliştirilmesi hedefine önemli katkılar sağlıyor. 27. BTYK’da, Avrupa Birliği’nin 2014-2020 yılları arasında yürütülecek araştırma ve yenilik programı Horizon 2020’ye katılımımıza yönelik de yeni bir karar alındı. Yeni kararla, ülkemizin Horizon 2020 Programı’na katılımı kararı doğrultusunda; 6. ve 7. Çerçeve Programı’nın ülkemizdeki koordinasyonunu üstlenen TÜBİTAK’ın, AB Çerçeve Programları Ulusal Koordinasyon Kuruluşu görevini devam ettirmesine; Ulusal İrtibat Noktaları, program delege ve uzmanlarının TÜBİTAK Başkanlığı’nca görevlendirilmesine ve ülkemizin programdan elde edeceği kazanımları daha da artırmak amacıyla ilgili kurumların katılımıyla bir danışma kurulu kurulmasına karar verildi. 2014-2016 Yıllarında Kamu Ar-Ge ve Yenilik Fonlarının Kullanımında İzlenecek Politikalar Bu kararla, Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin desteklenmesi için ayrılan kamu kaynaklarının, BTYK’nın 22. Toplantısı’nda onaylanan Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016 kapsamında belirlenen amaç ve stratejilerin etkin bir şekilde yerine getirilmesine yönelik kullanılması için politikalar belirlenmesine karar verildi. Sonuçlanan Karar Taslakları 1. 2011-2013 Yıllarında Kamu Ar-Ge ve Yenilik Fonlarının Kullanımında İzlenecek Politikalar 2. Ar-Ge Yoğun Başlangıç Firmalarını Etkinleştirmek ve Sayılarını Artırmak Amacıyla Politika Araçlarının Geliştirilmesi 3. Üniversitede Yenilikçiliğin ve Girişimciliğin Tetiklenmesi Amacıyla Politika Araçlarının Geliştirilmesi 4. Girişimcilik Kültürünün Yaygınlaştırılması 5. Lisans Düzeyinde Dijital Ders İçeriklerinin Geliştirilmesinin Teşvik Edilmesi ve Erişime Sunulması 6. İlk ve Ortaöğretim Öğrencileri için Bilim Fuarlarının Düzenlenmesi 7. AB Çerçeve Programları Horizon 2020’ye Katılım Hazırlıklarının Yürütülmesi