Efsanevi lider hayatını kaybetti!

Çek televizyonunun duyurduğu haberde, bu sabah hayata gözlerini yuman 75 yaşındaki Vaclav Havelʹin ölümünün birden çok hastalığa bağlı olduğu belirtildi. Havelʹin basın danışmanı Sabina Tancevova, yaptığı açıklamada, eski başkanın uykusunda öldüğünü söyledi. Havelʹin sağlık sorunlarının, 1980 yılında hapisanede geçirdiği ve iyi tedavi edilmeyen zatürreye ve yakalandığı akciğer kanserine bağlı olduğu açıklandı. 1989ʹdaki Komünizm karşıtı "Kadife Devrim"in lideri olarak tanınan Havel, 1989ʹdan 2003ʹe kadar önce Çekoslovakyaʹyı, ardından Çek Cumhuriyetiʹni yönetti. Havel, ülkesinde 1989ʹda gerçekleştirilen şiddet içermeyen devrim sonrasında, demokratik bir seçimle göreve gelen ilk Cumhurbaşkanıydı. AİLECE DÜŞMAN İLAN EDİLDİLER 5 Ekim 1936ʹda Pragʹda dünyaya gelen Vaclav Havel, ülkede işadamı olarak çalışan, hümanizm savunucusu bireylerden oluşan varlıklı bir ailede büyüdü. Ailece, komünistler tarafından "Almanlarla beraber çalışmak"la suçlandılar ve "düşman sınıf" ilan edildiler. Bu yüzden, genç Havelʹin okula gitmesi, o dönemin hükümetince engellendi. Bunun üzerine, dört yıl boyunca bir kimya laboratuvarında yardımcı teknisyen olarak çalışan Havel, bir yandan da bir lisede akşam derslerine katılarak üniversite sınavına hazırlandı. Böylece, Prag Yüksek Teknik Okuluʹnda ekonomi okumaya hak kazandı. Ailesi sayesinde edindiği insan hakları savunuculuğu onu, 1950ʹlilerde komünizmin yıprattığı veya yok ettiği Çekoslovakya Cumhuriyetiʹnin insani değerleri üzerine yazılar yazmaya yönlendirdi. Henüz 19 yaşındayken makaleler, haberler yayımlamaya başladı. ʹDEMOKRASİ İÇİN TİYATROʹ YAPTI Havel, askerlik görevini tamamladıktan sonra ABC tiyatrosuna stajyer olarak girdi. 1960ʹta buradan, ilk piyesini sahnelediği ʹDivadlo na zábradlíʹ tiyatrosuna geçti. Tiyatrosunda demokratik değerleri yücelten bir bakış açısı sergiledi. İlk oyunu, ülkede ʹdaha insancıl bir sosyalizminʹ müjdelendiği 1968 ʹPrag Baharıʹnın etkisiyle büyük ilgi gördü. Sovyet ordularının ülkesini işgal etmesiyle özgürleşme süreci bitse de umudunu kaybetmeyen Havel, Jan Patocka ve Martin Heideggerʹin yazılarından ilham aldı. Yaşamına ʹserbest yazarʹ ve ʹpartisiz siyasetçiʹ olarak devam eden Havel, uluslararası toplumda Çekoslovakyaʹnın entellektüel muhalefeti olarak tanındı. ÜÇ KEZ HAPİS CEZASI ALDI Cumhurbaşkanı Gustav Husakʹa 1975 yılında yolladığı, ülkenin içinde bulunduğu durumdan çok rahatsız olduğunu ifade ettiği açık mektup büyük ses getirdi. 1977ʹde, Çekoslovakyaʹda insan hakları savunma örgütü kurucularından olduğu için üç kez hapis cezasına çarptırılan Havel, 1977-1989 yılları arasında toplam beş yıl hapis yattı. 1978ʹte yazdığı "Güçsüzlerin gücü" isimli kitap, sadece kendi ülkesinde değil, diğer sosyalist ülkelerde de, sosyalizm karşıtlarının başucu kitabı oldu. Çalışmalarıyla iyice ünlenen Vaclav Havel, hapisten çıkar çıkmaz kendisini sivil muhalefetin (Sivil Forum) lideri olarak buldu. Demokratik bir rejim için, sosyalizme karşı birleşen muhalif grupların çığ gibi büyümesiyle, devrimin öncüsü olan Havel, Kasım 1989ʹdaki "Kadife Devrim"in de baş kahramanı oldu. DEMOKRATİK DÖNEMİN İLK CUMHURBAŞKANI Havel, 29 Aralık 1989ʹda devrimi gerçekleştiren Sivil Forum tarafından Çekoslovakya Devlet Başkanlığıʹna getirildi. 1990ʹda yapılan serbest seçimlerde Cumhurbaşkanı oldu. 1992ʹnin Aralık ayında ülkenin Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak barışçıl ikiye bölünmesinde de büyük rol oynadı. Yeni Çek Cumhuriyetiʹnin de ilk başkanı olarak seçildi. 1998ʹde yeniden Cumhurbaşkanı seçilen Havel, Şubat 2003ʹte eski siyasi rakiplerinden Vaclav Klaus tarafından yenilgiye uğratıldı ve Cumhurbaşkanlık dönemi sona erdi. Son dönem Çek tarihinin en önemli entellektüelleri arasında bulunan Havelʹin altı adet kitabı bulunuyor. Kasım 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABDʹden Foreign Policy ve İngiltereʹden Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleriyle oluşturduğu ʹDünyanın ilk 100 entellektüeliʹ listelerinde, 2005 yılında 4ʹüncü, 2008 yılında 26ʹncı sırada yer aldı.