BELLİ ÖLDÜ!

Uzun süredir tedavi gören Mihri Belli (95), bugün saat 16.00ʹda Göztepeʹdeki evinde hayatını kaybetti. Türkiye devrimci hareketinin simge isimlerinden olan Belliʹnin solunum yetmezliğinden vefat ettiği öğrenildi. Yaşamını sosyalizm mücadelesine adayan Belli, perşembe günü son yolculuğuna uğurlanacak. MİHRİ BELLİ KİMDİR? Mihri Belli, 1916′da Silivri’de dünyaya geldi. Babası Kurtuluş Savaşı yıllarında Trakya Direnişi’ni yönetenlerden Urfalı Mahmut Hayrettin Bey‘dir. Marksist düşünce ve devrimci eylemle 1936′da iktisat okumaya gittiği Amerika’da tanıştı. Orada gençlik ve işçi hareketlerine katıldı. Bir süre Missisipi’de zenci yarıcılar arasında faaliyet gösterdi. 1940′ta Türkiye’ye döndü. TKP ile ilişkiye geçti. Belli, yurda döner dönmez Türkiye Komünist Partisi’yle ilişki kurdu. TKP saflarında faaliyet göstermeye başladı. 1942 yılı sonlarında TKP’nin Merkez Komite üyeliğine getirildi. 1943-1944 yıllarında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde Ordinaryus Profesör Fritz Neumark‘ın asistanlığını yaptı. Orada İleri Gençler Birliği‘nin kurucu ve örgütleyicilerinden biri oldu. 1944′te İlerici Gençler Birliği koğuşturmasından tutuklandı, iki yıl hapis ve sürgün cezasına çarptırıldı. YUNAN İÇ SAVAŞIʹNA KATILDI 1946′da yurt dışına çıktı. Yunan iç savaşına gerilla olarak katıldı. Demokratik ordu saflarında tabur komutanlığına kadar yükseldi. Çatışmalarda iki kez yaralandı. Bulgaristan ve Sovyetler Birliği’nde tedavi gördü. 1950′de Türkiye’ye pasaportsuz girmekten ve tabanca bulundurmaktan tutuklandı ve kısa süre hapis yattı. Serbest bırakıldıktan bir süre sonra 1951 TKP tefkifatında tekrar tutuklandı. 7 yıl hapis ve 2 yıl 4 ay mecburi ikamet cezasına mahkum edildi. 68 KUŞAĞINA ETKİSİ Mihri Belli, ilk kez 1960ʹlarda legal olarak, kendi adıyla konuşma ve yazma olanağını elde etti. "Türk Solu" ve "Aydınlık Sosyalist Dergi" adlı yayın organlarının yayınlanmasına yardımcı oldu. Bu dönemde de konuşma ve yazılarından dolayı iki kez tutuklandı, aylarca hapis yattı. Belli, bu dönemde ünlü "Milli Demokratik Devrim" tezlerini geliştirdi. Arkadaşlarıyla birlikte kitlesel bir nitelik kazanmaya başlayan gençlik hareketinin Deniz Gezmiş, Mahir Çayan gibi liderleriyle ilişkiye geçti. MDD kısa süre içinde gençlik hareketi içinde belirleyici bir etkinlik sağladı ve Türkiye’de, Avrupa ve Amerika’dan farklı olarak, 68 kuşağı gençlik hareketinin devrimci ve Marksist bir nitelik kazanmasında belirleyici rol oynadı. 12 Mart 1971 darbesinin ardından yakalanmamak için yurt dışına çıktı. Bir süre Filistin Kurtuluş Örgütü’nün konuğu oldu. Ardından Türkiye’ye giriş yaptı. Ama birkaç ay sonra tekrar yurtdışına çıkarak Batı Avrupaʹya geçti. Orada bir süre kalarak “Yurtsever “ dergisinin yayınlanmasına yardımcı oldu. Ecevit’in önderliğindeki CHP’nin en büyük parti olarak çıktığı 1973 seçiminde Türkiye’deydi. 1974 Af Yasasıʹndan sonra arkadaşlarıyla birlikte 1975′te Türkiye Emekçi Partisi’ni kurdu. Ancak Anayasa Mahkemesi TEP’i kapattı. 1979′da suikasta uğradı. Saldırıda ağır yaralandı. ÖDP VE SDP KURUCUSU OLDU 12 Eylül 1980 darbesinden sonra, 1981 sonlarına doğru yurt dışına çıktı. Bir süre Ortadoğu’da kaldı. “Faşizme Karşı Birleşik Cephe”nin kuruluşuna katıldı. Oradan İsveç’e geçti. 1992′de Türkiye’ye döndü. 1997’de Öcalan ile buluşarak Kürt sorunun üniter devlet çatısı altında, eşitlik temeli üzerinde gönüllü birliğin kurulabileceği konusunda; görüş birliğine vardıkları uzun bir görüşme yaptı. Bu görüşme sonradan kitap olarak yayınlandı. 1996′da ÖDP, 2002ʹde de SDP kurucusu oldu. 3 Kasım 2002 genel seçimlerinde Emek Barış Demokrasi Bloku – DEHAP listesinde İstanbul 1. bölgeden aday oldu. 2005ʹte 50 yıl önce yaptığı portreler, “Hapisaneden Çizgiler” adı altında sergilendi. Toplam 11 sene hapis, 18 sene zorunlu sürgün yaşadı.